Oud en nieuw komen samen in gerestaureerd Spanjaardgemaal
Foto: uit het water bij het Spanjaardgemaal is een grote hoeveelheid afval gehaald. De werkzaamheden bij het gemaal zijn begonnen. (Lars Smook)
Bij het oude Spanjaardgemaal gaan historische en moderne technologie hand in hand. Met een authentieke waterpomp uit techniekmuseum Oyfo, en ultramoderne nanotechnologie voor waterzuivering.
Borne krijgt er een prachtige toeristisch-educatieve trekpleister bij. Daarvan zijn Valentijn Thuring en de andere vrijwilligers van de Stichting Vrienden van het Spanjaardgemaal overtuigd. “Het heeft in de aanloop allemaal lang geduurd, maar nu zit de vaart er goed in”, zegt de voorzitter.Schoon en drinkbaar
Een van de zaken die nog moesten worden geregeld was het eigendom van het terrein. “Tot dat moment konden wij niet zoveel, behalve nadenken over hoe het moest worden. En, het wordt echt mooi, heel bijzonder. Het verhaal dat wij gaan vertellen en laten zien is dat van het belang van water, schoon water. Spanjaard heeft het gemaal in 1916 gebouwd omdat hij water nodig had voor de ververij en wasserij in zijn fabriek. Oude Bornenaren weten nog te vertellen dat ze aan de kleur van het water konden zien welk goed er op dat moment in behandeling was. Toen was dat heel gewoon, nu kan dat absoluut niet meer. Water moet schoon zijn en drinkbaar.”
Er komt een audiovisuele presentatie waarnaar bezoekers straks via een venster in een muur kunnen kijken. Thuring: “Maar ze zien ook de oude elektrische pomp van Oyfo die water uit het bestaande bassin oppompt. Dat wordt daarna met nanotechnologie gezuiverd via een box van het Vriezenveense bedrijf Jotem. Het is een box zoals ook in derdewereldlanden wordt gebruikt ten behoeve van schoon en drinkbaar water.”
De stichting is blij met de medewerking van genoemde bedrijven. Ook de gemeente Borne, het Europees Sociaal Fonds en Bornse inbreng via onder meer de Lionsclub, Rabobank en makelaar Vreeman maken het herstel van het monument mogelijk. Hoe de exploitatie daarna in zijn werk gaat weet Thuring nog niet. Daarover is overleg gaande.Werk in uitvoering
De eerste werkzaamheden zijn inmiddels in volle gang. Damink Tuin en Landschap uit Agelo verwijdert de 80 centimeter dikke laag slib uit de bassins en diept ze verder uit. Er wordt nieuw struweel geplant, er worden zes parkeerplaatsen aangelegd, een wandelpad, een eiken vlonder en een ijsvogelwand. Een zitgelegenheid met een tafel en banken maakt de landschappelijke herinrichting compleet. De locatie krijgt daardoor nog meer dan voorheen het karakter van een Toeristisch Informatie Punt (TIP) op de grens van de woonwijken Bornsche Maten en Stroom Esch.
“In de zomer beginnen wij met de restauratie van het gebouw zelf”, zegt Thuring. Ondertussen denken wij na over hoe wij de audiovisuele presentatie vorm en inhoud kunnen geven. Hetzelfde geldt voor eventuele lespakketten, het organiseren van excursies en andere activiteiten. Daar kunnen wij nog wel wat hulp bij gebruiken. Vrijwilligers met kennis op dit gebied, of die er gevoel voor hebben zijn daarom van harte welkom.”
Info: spanjaardgemaal.nl
Bron: Tubantia 04-02-2022, Johan Leurink